Çeyiz Hesabı ve Çeyiz Parası Hakkında Merak Edilenler

Çiftlerin hayatındaki en önemli zaman dilimlerinden biri şüphesiz evliliktir. Yeni ve mutlu bir yuva kurmanın simgesi olarak yorumlanan evlilik, günümüzde değişen yaşam koşulları nedeniyle maddi olarak zorlayıcı hâle gelmiştir. Dolayısıyla birçok genç için evlenmek, borca girmek ve evliliğin ilk dönemlerinde borç sıkıntısı çekmek ile özdeşleşmiştir. Ancak son yıllarda evlenecek gençlere çeşitli yardımların verilmesi çiftlerin soru işaretlerini azaltmayı başarmıştır. Çeyiz hesabı ve çeyiz parası olarak da bilinen evlenme ödeneği çiftlerin yaşadığı zorlukları azaltabilmektedir. Hem çok merak edilen hem bilinmesi hâlinde önemli avantajlar sunan hem de sıklıkla karıştırılan çeyiz hesabı ve çeyiz parası hakkında hazırladığımız bu yazımızda, önemli bilgiler bulabilirsiniz. Faydalı olması dileğiyle…

Çeyiz Hesabı Nedir?

Endişelerden uzak evlenmek, yeni bir yaşama adım atarken bu süreci mümkün olduğunca zorlanmadan geçirmek her çiftin hayali. Artan yaşam maliyetleri nedeniyle son yıllarda evlenmek için gerekli bütçeyi oluşturmak giderek zorlaşıyor. Evlilik hayali kuran çiftlerin maddi zorluklar nedeniyle planlarını ertelemesi büyük bir hayal kırıklığına dönüşürken, çeyiz hesabı konforlu bir çözüm olarak öne çıkıyor. Evlenmek isteyen gençlerin uzun vadeli birikim yapmasını teşvik eden çeyiz hesabı, belirlenen şartların karşılanması hâlinde tasarruf yapan bireylerin birikimlerinin %25 oranında devlet katkısı ile desteklenmesini sağlıyor.  

Yalnızca Türk lirası cinsinden açılabilen çeyiz hesabı, temelde devlet katkılı bir birikim hesabıdır. Çeyiz hesabı; evlenmeden minimum 3 yıl yani 36 ay boyunca, aylık ya da 3 aylık periyotlarla belirlenen aralıklardaki tutarlarda ödeme yapan, 24 yaşını aşmamış ve ilk evliliğini 27 yaşından önce yapan gençlerin yaptıkları birikimin maksimum %25’i oranında devlet desteği almasını sağlayan hesaptır.

Devlet katkısı, evlilik tarihi itibarıyla hesapta biriken miktarın maksimum %25’i olarak belirlenmiştir. Çeyiz hesabı uygulamasındaki temel amaç gençlerin düzenli olarak birikim yapması ve yaptıkları birikim doğrultusunda devlet katkısıyla buluşmasıdır. Bu noktada düzenli birikim vurgusunun detaylandırılması gerekir.

Çeyiz hesabına yatırılacak minimum miktar 2024 yılı için 999,11 TL, üst sınır ise 9.991,25 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarlar her sene açıklanan yeniden değerleme oranı doğrultusunda artırılır. Çeyiz hesabı açan gençler çeyiz hesabı açarken tek seferde maksimum 149.869,09 TL’ye kadar parayı hesaplarına yatırabilirler. Hesaba düzenli olarak birikim yatırılmak durumdadır. Ancak aylık ödeme yapanlar 1 yılda 3, 3 aylık periyotlarla ödeme yapanların ise yılda 1 kere ödemelerini aksatmaları hâlinde herhangi bir yaptırım gündeme gelmez. Belirtilen aksamaların dışına çıkıldığında devlet katkısı hakkından yararlanılmaz.

Çeyiz hesabı ile ilgili bilinmesi gerekenlerden biri 18 yaşından önce açılması gündeme geldiğinde hesabın hesap sahibinin velisi ya da vasisi tarafından açılabileceğidir. Ek olarak bu hesap ortaklaşa açılamaz ve bir kişinin birden fazla hesabı olamaz.

Çeyiz hesabına düzenli olarak para yatıran gençler, bakiyeleri asgari ödeme tutarının altına düşmediği takdirde 1 yılda maksimum 2 defa hesaplarından para çekebilirler. Hesaptaki para evlilikten önce çekilirse ya da bir nedenle evlilik gerçekleşmezse, para çekildikten sonraki 3 aylık dönemde Evlilik Dairesine başvuru yapıldığını gösteren evrakın örneği çeyiz hesabı bulunan bankaya iletilebilir ve hesabın statüsü böylelikle devam eder. Ancak hesabın açılış tarihinden itibaren yatırılması gereken minimum tutarın toplamının bankaya yatırılması gerekir.

Çeyiz Parası Nedir?

Evlenme ödeneği olarak da bilinen çeyiz parası; 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışanların hak sahiplerini ilgilendiren bir ödenektir. Evlendikleri için ölüm geliri veya ölüm aylığı alma hakkını yitiren kız çocuklarına, talepte bulunmaları durumunda ödenir. Evlenecekleri zaman diliminde almaya hak kazandıkları aylıklarının veya gelirlerinin iki yıllık toplam tutarına kadar yalnızca bir defalık toplu olarak peşin ödenmesi prensibiyle dağıtılan çeyiz parasının kendilerine ödenebilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumuna, Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile başvurulması temel şarttır. Evlilik tarihi nüfusa işlenmediyse dilekçeye ek olarak evlenme cüzdanı örneğinin de kuruma ibraz edilmesi gerekir.

Çeyiz parası yani evlenme yardımı ya da evlilik ödeneği bir kerelik bir yardımdır, ikinci kere evlenenler bu yardımı alamazlar. Dahası, bu ödeneğin yalnızca kadınlar için olduğunun bilinmesi de önemlidir. Hâlihazırda yetim ölüm aylığı alan kız çocuklarına sunulan bu yardım, evlendikleri tarihte ölüm ya da yetim aylığı almaya devam edenlere özeldir. Bilinmesi gereken yetim aylığı alırken işe girdiği için maaşını artık alamayanların da bu yardımdan yararlanamayacağıdır.

Çeyiz parası alan ve bu parayı aldıktan sonra iki yıl içinde boşanan kadınlar geçmiş dönemde aldıkları aylıkları, iki yıl tamamlandıktan sonra yeniden almaya hak kazanırlar.

1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak çalışan kamu görevlilerinin hak sahipleri için de evlilik ödeneği gündeme gelir. Evlendikleri için yetim ve dul aylıkları kesilen kız çocuklarına veya eşlerden birine aldıkları yetim ve dul aylıklarının 12 katına kadar evlenme ikramiyesi sunulmaktadır.

Çeyiz Parası Ne Kadar?

Çeyiz parası, anne veya babasının vefatı nedeniyle devletten aylık alan kız çocuklarının mevcut maaşının 12 – 24 katına kadar varabilir. Bu noktada belirleyici olan sigorta koludur. Alınan yetim maaşı 4/C yani emekli sandığındansa çeyiz parası aylık maaşın 12, 4/A yani SGK ya da 4/B yani Bağ-Kur kolundaysa 24 katına kadar peşin ödenebilir. Çeyiz parası her yıl değişebildiğinden güncel tutarların öğrenilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması en doğru yöntem olacaktır.

Devletin Verdiği Çeyiz Parası Ne Kadar?

Az önce de belirtildiği gibi devletin verdiği çeyiz parası yıldan yıla değişebilmektedir. 2022 yılında en düşük çeyiz parası 21 bin TL iken 2023 yılında 33 bin TL olarak açıklanmıştır. 2024 yılında da çeyiz parasında farklılaşma söz konusudur. Güncel çeyiz paralarının hesabı aylık üzerinden yapılmalı, en kesin bilgi için de SGK ile iletişime geçilmelidir.

Çeyiz Parasını Kimler Alabilir 2024?

Öncelikle çeyiz parası ile çeyiz hesabı aynı kavramlar değildir. Çeyiz hesabı evlenmeyi planlayan 24 yaşını açmamış gençlerin kendi namlarına açabilecekleri, 3 yıl düzenli olarak en azından belirlenen asgari ödemeyi yapmaları hâlinde devlet desteği alabilecekleri bir birikim hesabıdır.

Çeyiz parası ise anne veya babasının vefat etmesi nedeniyle devletten aylık alan kız çocuklarının, SGK’ya başvuru yapması hâlinde mevcut aylıklarının 24 katına kadar olan tutarı peşin alabilmelerini sağlayan bir ödenektir.

Çeyiz parasının alınabilmesi için yukarıda belirtilen şartları karşılayan kız çocuklarının; nüfus cüzdanları, evlilik ve ikametgâh belgeleri ile Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerine başvurması gerekir.

Başvuru öncesinde Alo 170 aranarak kimlerin hangi koşullarda çeyiz parası alma hakkına sahip olduğu ve başvuru sürecinin nasıl ilerlemesi gerektiği hakkında bilgi alınması mümkündür.

Kimler Çeyiz Parası Alabilir?

Çeyiz parası almak için kadınların anne veya babasını kaybetmiş ve devletten yetim aylığı alıyor olması en temel şartlar arasında yer alır. Temel şartları karşılayan kadınlar başvuru evraklarını tamamlayarak ilgili kuruma yani Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ederler.

Tek sefere özgü olan bu ödenek, ikinci kere verilmez. Mevcutta sigortalı çalışan kadınlar da çeyiz parası alamazlar. Aynı şekilde bu hak, erkeklere tanınmamıştır.